Jerome Robbins (właściwie Jerome Wilson Rabinowitz, 1918- 1998)- amerykański choreograf baletowy i musicalowy, reżyser teatralny, filmowy, producent telewizyjny.
Jerome Robbins urodził się 11 października 1918 roku w Nowym Jorku. Był młodszym z dwójki dzieci Harry'ego Rabinowitza i jego żony Leny Rips. Kilka lat po narodzinach syna rodzina Harry'ego Rabinowitza przeprowadza się do Weehawken (New Jersey), gdzie zakłada Comfort Corset Company. W 1935 roku Jerome kończy Wilson High School i zamierza studiować chemię na New York University. Niestety trudna sytuacja finansowa rodziny, związana z Wielkim Kryzysem, który ogarnął Amerykę, nie pozwala finansować dalszej edukacji Jerome, który po roku rzuca studia. Robbins nie chce jednak pracować w rodzinnej fabryce gorsetów, więc próbuje sił w showbiznesie. Dzięki pomocy swojej siostry, profesjonalnej tancerki Soni Jerome dostaje staż w Sandor's company. Latem 1937 roku rozpoczyna pracę w charakterze tancerza i choreografa w artystycznej trupie śpiewaków, tancerzy w ośrodku Tamiment w górach Pocono w Pensylwanii.
W 1940 roku Robbins dostaje się do corps de ballet nowo powstającego zespołu Ballet Theatre (późniejszy American Ballet Theatre), gdzie szybko dostaje partie solowe.
W 1944 roku Robbins tworzy swój pierwszy balet "Fancy Free". Muzykę komponuje młody i wówczas nikomu nieznany Leonard Bernstein. Balet ma swoją premierę 18 kwietnia 1944 roku na deskach Metropolitan Opera House i jest ogromnym sukcesem. W grudniu tego roku m premierę komedia muzyczna inspirowana wspomnianym wyżej baletem "On the Town". W kolejnych latach Robbins dzieli swój czas i potencjał twórczy między balet i muscial. Powstają musicale "Billion Dollar Baby" (1946), "High Button Shoes" (1947) oraz choreografie baletowe jak "Interplay" (1945), "Facsimile" (1946).

W 1949 roku Robbins opuszcza Ballet Theatre i dołącza do zespołu George'a Balanchine New York City Ballet (NYCB), gdzie pracuje zarówno w charakterze tancerza jak i choreografa. Zostaje zastępcą dyrektora artystycznego. Dla NYCB artysta tworzy "The Cage" (1951), " Afternoon of a Faun" (1953), "The Concert" (1956).
W połowie lat pięćdziesiątych artysta kończy karierę taneczną.
W roku 1957 ma premierę musical "West side story", którego reżyserem i choreografem jest Jerome Robbins. Muzykę tworzy Leonard Bernstein. Współczesna wersja tragicznej miłości Szekspirowskich bohaterów- Romea i Julii okazuje się wielkim sukcesem. W 1961 powstaje wersja filmowa musicalu, którego reżyserem, wraz z Robertem Wise'em, jest Jerome Robbins. Film zdobywa uznanie Amerykańskiej Akademii Filmowej i artysta zdobywa dwa Oscary za reżyserię oraz choreografię.
Wkrótce Robbins opuszcza New York City Ballet, aby założyć własny zespół Ballets USA, dla którego tworzy choreografie m.in "New York Export: Opus Jazz" (1958), "Moves" (1959). Zespół zostaje rozwiązany w 1961 roku. Do NYCB artysta powraca w 1969 roku i zostaje choreografem rezydentem do 1983 roku. Po śmierci Balanchine'a w 1983 roku Robbins jest wraz z Peter'em Martins'em dyrektorem New York City Ballet. Artysta pełni tę funkcję do 1990 roku.
Dla zespołu NYCB powstają kolejne choreografie baletowe m.in. "Dances at a Gathering" (1969), "The Goldberg variations" (1971), "Requiem Canticles" (1972), "In G Major" (1975), "Glass Pieces" (1983), "In Memory of..." (1985), "Ives" (1988), Songs" (1988), "West Side Story Suite" (1995). Ostatnia choreografia dla zespołu - "Brandenburg" miala premierę w 1996 roku.
Spośród 60 baletów, które stworzył choreograf, wspomnieć należy jeszcze o stworzonej dla Michaiła Barysznikowa "A Suite of Dances" (1994). Wśród Broadway'owskich produkcji Artysty wymienić trzeba jeszcze m.in: ""Call me Madam"(1950) ,The King and I"(1951), "Peter Pan"(1954), "Gypsy"(1959), "Miss Liberty", "Skrzypek na dachu" (1964), "Jerome Robbins' Broadway"(1989).
Oprócz wspomnianych wcześniej dwóch Oscarów za film "West side story" wśród nagród, które otrzymał Artysta, są: Chevalier dans l' Ordre National de la Legion, Kennedy Center Honors Recipient, New York Drama Critics Circle Award, Screen Directors' Guild Award, dwie Emmy Awards, cztery Tony Awards, pięć Donaldson Awards.

Choreograf zmarł 29 lipca 1998 roku.

W 1958 artysta załozył fundację Jerome Robbins Foundation, której celem jest finansowanie projektów teatralnych i tanecznych. W 2003 roku przyznano pierwszą nagrodę imienia Jerome Robbins Prize za doskonałość taneczną.

Opracowanie i tłumaczenie tekstów

Małgorzata Cwalina

http://jeromerobbins.org/about
http://www.britannica.com/EBchecked/topic/505310/Jerome-Robbins
http://www.abt.org/education/archive/choreographers/robbins_j.html