GEORGE BALANCHINE | MAURICE BÉJART | JOHN CRANKO | SERGE LIFAR | ROLAND PETIT | KENNETH MACMILLAN | SIR FREDERICK AHTON | JEROME ROBBINS
George Balanchine, urodzony jako Giorgi Melitonowicz Balancziwadze w Petersburgu, w Rosji, jest uważany za najwybitniejszego współczesnego choreografa w świecie baletu. W wieku dziewięciu lat został przyjęty do sekcji baletowej prestiżowej Carskiej Szkoły Baletowej w Petersburgu (Imperial Theater School), wraz z innymi młodymi studentami, wkrótce pojawia się na scenie słynnego Teatru Maryjskiego między innymi w spektaklu Śpiąca królewna (jego ulubiony). Studia ukończy z wyróżnieniem w 1921 roku i został członkiem corps de ballet w Państwowym Akademickim Teatrze Opery i Baletu (dawnym i obecnym Teatrze Maryjskim).
Jako syn kompozytora, Balanchine zyskał wiedzę muzyczną we wczesnym okresie życia, wiedzą tą przewyższał większość swoich kolegów choreografów. Rozpoczął naukę gry na fortepianie w wieku pięciu lat, a w pewnym momencie między 1919 i 1921, jeszcze przed ukończeniem Szkoły Baletowej rozpoczął trzyletnie studia w Piotrogrodzkim Konserwatorium. Tam przez trzy lata studiował grę na fortepianie, teorię muzyki - w tym kompozycję, harmonię oraz kontrapunkt, a następnie zaczął komponować muzykę. Podczas rewolucji rosyjskiej, kiedy pieniądze były kompletnie bez wartości, czasami grywał na fortepianie w kabaretach i niemych kinach w zamian za wikt. Takie intensywne szkolenia muzyczne pozwoliły mu jako choreografowi na rozwinięcie umiejętności komunikacji z kompozytorami rangi Igora Strawińskiego, ale także nabył dzięki nim umiejętności sprawnego posługiwania się redukcjami fortepianowymi orkiestrowych partytur, bezcenna wiedza pomocna w tłumaczeniu muzyki w tańcu.
Balanchine zaczął tworzyć choreografię przed 18 rokiem życia, w roku 1920, a nawet trochę wcześniej stworzył swoje pierwsze dzieło. To było Pas de deux (duet w balecie klasycznym) zatytułowaną La Nuit – projekt, który przygotował dla siebie i swojej koleżanki, a to wszystko do muzyki Antona Rubinsteina. Nie był to jedyny duet, innym projektem w duecie była Enigma, tańczyli (ta sama para) boso na deskach Państwowego Teatru, a także później przez kilka lat zarówno w Piotrogrodzie / Leningradzie i na zachodzie. W 1923 roku on i kilku jego kolegów tworzą małą grupę, młody balet, dla którego Balanchine stworzył kilka układów w duchu eksperymentalnym, ale władze odrzuciły jego pomysły, a wykonawcom grożono zwolnieniem z pracy, jeśli w dalszym ciągu będą uczestniczyli w spektaklach. Następnie w lecie 1924 roku, Balanchine'owi i trojgu innym tancerzom zezwolono na opuszczenie nowo powstałego Związku Radzieckiego - na wycieczkę do Europy Zachodniej. To wydarzenie było fatalne w skutkach dla istnienia zespołu - Tamara Geva, Alexandra Danilova i Mikołaj Efimov, nie powrócili już do Związku Radzieckiego – wszyscy wyżej wymienieni stali się później sławni na zachodzie. Tancerze zostali zauważeni przez impresario Sergieja Diagilewa w Londynie i zostali zaproszeni przez niego na przesłuchanie do swoich sławnych Baletów Rosyjskich i zostali przyjęci pod firmowe skrzydła.
Boris Eifman (ur. 1946) - rosyjski choreograf, założyciel i dyrektor artystyczny St. Petersburg Eifman Ballet
Boris Eifman urodził się 22 lipca 1946 roku w Rubtsovsku na Syberii. Chociaż w rodzinie Eifmana nie było tradycji artystycznych, on od dziecka wykazywał zainteresowania ruchem. Już w wieku 13 lat chłopiec postanowił zostać choreografem, co zanotował w swoim pamiętniku.. Młodziencza pasja zaprowadziła przyszłego twórcę na studia na Wydziale Choreografii Konserwatorium Leniningradzkiego. Młody artysta pierwszy raz zwrócił uwagę krytyki swoją premierą baletu "Icarus" w 1970 roku. W tym samym roku został oficjalnym choreografem Akademii Baletu Rosyjskiego im. Waganowej, gdzie spędził 10 lat. W 1972 roku dla Maly Opera and Ballet Theatre Eifman stworzył własną wersję baletu "Gajane" do muzyki Chaczaturiana. W 1975 dla Kirov Ballet powstała choreografia do "Ognistego ptaka" Strawińskiego.
W 1977 roku Eifman założył swój własny zespół pod nazwą Leningrad New Ballet, który z biegiem lat przekształcił się w samodzielny teatr obecnie znany jako St. Petersburg Eifman Ballet. Głównymi założeniami twórcy była realizacja swojej autorskiej wizji teatru baletowego wyrastającego z kultury baletu klasycznego, ale idącego dalej, nie uciekającego od poszukiwań w zakresie ruchu, ekspresji.
Jerome Robbins (właściwie Jerome Wilson Rabinowitz, 1918- 1998)- amerykański choreograf baletowy i musicalowy, reżyser teatralny, filmowy, producent telewizyjny.
Jerome Robbins urodził się 11 października 1918 roku w Nowym Jorku. Był młodszym z dwójki dzieci Harry'ego Rabinowitza i jego żony Leny Rips. Kilka lat po narodzinach syna rodzina Harry'ego Rabinowitza przeprowadza się do Weehawken (New Jersey), gdzie zakłada Comfort Corset Company. W 1935 roku Jerome kończy Wilson High School i zamierza studiować chemię na New York University. Niestety trudna sytuacja finansowa rodziny, związana z Wielkim Kryzysem, który ogarnął Amerykę, nie pozwala finansować dalszej edukacji Jerome, który po roku rzuca studia. Robbins nie chce jednak pracować w rodzinnej fabryce gorsetów, więc próbuje sił w showbiznesie. Dzięki pomocy swojej siostry, profesjonalnej tancerki Soni Jerome dostaje staż w Sandor's company. Latem 1937 roku rozpoczyna pracę w charakterze tancerza i choreografa w artystycznej trupie śpiewaków, tancerzy w ośrodku Tamiment w górach Pocono w Pensylwanii.
W 1940 roku Robbins dostaje się do corps de ballet nowo powstającego zespołu Ballet Theatre (późniejszy American Ballet Theatre), gdzie szybko dostaje partie solowe.
W 1944 roku Robbins tworzy swój pierwszy balet "Fancy Free". Muzykę komponuje młody i wówczas nikomu nieznany Leonard Bernstein. Balet ma swoją premierę 18 kwietnia 1944 roku na deskach Metropolitan Opera House i jest ogromnym sukcesem. W grudniu tego roku m premierę komedia muzyczna inspirowana wspomnianym wyżej baletem "On the Town". W kolejnych latach Robbins dzieli swój czas i potencjał twórczy między balet i muscial. Powstają musicale "Billion Dollar Baby" (1946), "High Button Shoes" (1947) oraz choreografie baletowe jak "Interplay" (1945), "Facsimile" (1946).
Sir Frederick Ashton (17.09.1904- 18.08.1988)- brytyjski t
ancerz i choreograf, dyrektor Royal Ballet
Frederick William Mallandaine Ashton urodził się w Guayaquil (Ekwador). Był czwartym z piątki dzieci brytyjskiego biznesmana i vice-konsula Wielkiej Brytanii w Guayaquil - George'a Ashtona i jego drugiej żony Georgiany. Frederick dzieciństwo spędza w Limie (Peru). To podczas występu legendarnej tancerki Anny Pawłowej w peruwiańskiej stolicy 13-letni Fredrick zachwycony jej wykonaniem postanawia, że zostanie tancerzem. W wieku 14 lat opuszcza Amerykę Południową, by rozpocząć naukę w szkole z internatem w Anglii. Naukę tańca rozpoczyna kilka lat po przyjeździe do Anglii. Uczęszcza na sobotnie popołudniowe lekcje u Léonide Massine. Uczy się również u Marie Rambert, dzięki której ma możliwość spróbowania swoich sił jako choreograf. Pierwszy wystawiony balet Ashtona nosi tytuł „A Tragedy of Fashion" (1926). W 1928 roku dołącza do zespołu Idy Rubinstein w Paryżu, gdzie uczy się pod okiem Bronisławy Niżyńskiej. W 1929 roku Ashton powraca do Anglii, by tworzyć dla Rambert and the Camargo Company. Mimo późnego rozpoczęcia nauki baletu, mniejszej siły i słabszej techniki to, co wyróżniało Ashtona jako tancerza to była jego wrodzona elegancja w ruchu i liryczność, które odkryła i doceniła Marie Rambert, w której zespole tańczy zarówno w klasycznym jak i współczesnym repertuarze, partnerując wspaniałym tancerkom m. in Tamarze Karsavinie, Lydii Lopokovej czy Alicii Markovej. Z sukcesem występuje również w rewiach i musicalach.
W 1931 roku artysta tworzy „Regatta" dla Ninette de Valois' Vic-Wells Ballet i cztery lata później zostaje choreografem. – rezydentem zespołu. W latach 1952-1963 pełni funkcję współdyrektora, aż do roku 1963, gdy zostaje dyrektorem zespołu (późniejsza nazwa zespołu to Sadler's Wells Ballet, a obecnie The Royal Ballet) i jest nim do 1970 roku. Po 1970 porzuca funkcję dyrektora, by poświęcić swój czas wyłącznie pracy twórczej.
Kenneth MacMillan (11.12.1929 – 29.10.1992)- brytyjski tancerz baletowy i choreograf, dyrektor artystyczny Royal Ballet w latach 1970-1977
Kenneth MacMillan urodził się 11 grudnia 1929 roku w szkockim mieście Dunfermline, był synem Williama i Edith Macmillan.
W wieku 11 lat Kenneth dostaje stypendium lokalnej szkoły w Great Yarmouth. Z powodu bombardowań podczas II wojny światowej, szkoła zostaje przeniesiona do Retford w Nottinghamshire. Tam młody chłopiec pierwszy raz styka się z tańcem klasycznym. Talent chłopca zostaje szybko zauważony przez nauczycielkę tańca z Great Yarmouth- Phyllis Adams. Dla córki nauczycielki- Wendy Adams i jej przyjaciela powstaje pierwsza próba choreograficzna – duet do „I love a piano".
W wieku 15 lat Kenneth rozpoczyna naukę w Sadler's Wells School (obecnie The Royal Ballet School), gdzie otrzymuje pełne stypendium. Niewiele ponad rok później dołącza do Sadler's Wells Opera Ballet (późniejszy Theatre Ballet), a następnie do większego zespołu Sadler's Wells, z którym wyrusza w 1949 roku na swoje pierwsze z zespołem tournee do Ameryki, gdzie występuje jako Florestan w ostatnim akcie „Śpiącej królewny". MacMillan zmagał się z dużą tremą i lękiem przed występami publicznymi, co było jednym z powodów, dla których zdecydował się poświęcić pracy twórczej.
W 1953 roku powstaje pierwszy balet artysty „Somnambulism". W 1955 roku artysta tworzy „Danses Concertantes". Kolejne lata przynoszą takie choreografie jak m.in. „Noctambules"(1956), „The Burrow" (1958), „The Invitation"(1960). W 1962 choreograf tworzy dla Royal Ballet „The Rite of Spring", a w 1965 roku tworzy własną wersję baletu „Romeo i Julia" do muzyki Prokofiewa, cieszącą się popularnością po dziś dzień. Dla Stuttgart Ballet powstaje w 1965 roku choreografia do muzyki Mahlera „Song of the Earth" (Das Lied von der Erde). W latach 1960- 1966 MacMillan tworzy równiez m.in „Le Baiser de la fée", „Orpheus", „Dance suite", „Symphony", „Las Hermanas".
Strona 1 z 2